Në Greqi, statistikat zyrtare mbi papunësinë kanë qenë gjithmonë një pikë reference për politikëbërësit, tregjet dhe qytetarët. Megjithatë, jo rrallë herë, të dhënat e publikuara nga Autoriteti Helen i Statistikave (ELSTAT) kanë shkaktuar diskutime të nxehta — sidomos kur duket se një raport i ri rrëzon përfundimet e një mëparshmi. Fenomeni kur “ELSTAT e kundërshton vetveten” nuk është thjesht një çështje teknike; është një problem që prek besimin e publikut dhe kuptimin real të situatës ekonomike.
Një tregues i ndjeshëm dhe i paqëndrueshëm
Papunësia në Greqi mbetet një nga indikatorët më të rëndësishëm ekonomikë pas krizës financiare. Megjithatë, metodologjitë e ndryshme të matjes — si anketat e fuqisë punëtore, regjistrat e zyrave të punësimit, apo të dhënat sezonale — krijojnë shpesh dallime që nuk janë të lehta për t’u interpretuar. Për shembull, një muaj ELSTAT mund të raportojë rënie të papunësisë, ndërsa muajin tjetër, pas një “rishikimi metodologjik”, shifrat rriten papritur.
Pse ndodhin kundërshtitë?
Ka disa arsye kryesore pse ELSTAT mund të japë rezultate që duken kontradiktore:
1. **Rishikimet sezonale** – Turizmi dhe bujqësia ndikojnë ndjeshëm në punësim, duke prodhuar luhatje të forta midis stinëve.
2. **Rishikimet metodologjike** – Kur ELSTAT ndryshon mënyrën e llogaritjes, të dhënat e reja mund të mos përputhen me ato të mëparshmet.
3. **Verifikimi i vonuar i të dhënave** – Në disa raste, të dhënat paraprake bazohen në mostra të kufizuara dhe korrigjohen më vonë.
4. **Ndryshimet në regjistrimin e të papunëve** – Personat që ndihen të dekurajuar dhe nuk kërkojnë më punë nuk llogariten si të papunë, gjë që krijon pamje të shtrembëruar.
Pasojat për publikun dhe politikën ekonomike
Kur shifrat zyrtare kundërshtojnë njëra-tjetrën, krijohet konfuzion i gjerë. Nga njëra anë, qytetarët humbin besimin te institucionet, duke dyshuar se statistikat mund të përdoren politikisht. Nga ana tjetër, politikat e punësimit apo të zhvillimit ekonomik mund të bazohen në të dhëna të pasakta, duke vendosur në rrezik planifikimin afatmesëm.
Në një ekonomi që përpiqet të stabilizohet, transparenca është thelbësore. Nëse ELSTAT nuk komunikon qartë arsyet pas ndryshimeve dhe rishikimeve, çdo raport i ri rrezikon të perceptohet si “vetëkundërshtim”.
Nevoja për një qasje më transparente
Zgjidhja nuk qëndron në shmangien e rishikimeve — sepse ato janë thelbësore për saktësi — por në shpjegimin e tyre të qartë dhe të kuptueshëm për publikun. Një politizim i statistikave do të dëmtonte rëndë imazhin e vendit dhe do të krijonte pasiguri të panevojshme.
Përfundim
Kur ELSTAT duket se “përgënjeshtron veten”, problemi nuk është vetëm teknik. Ai ka ndikim të drejtpërdrejtë te besimi shoqëror dhe në hartimin e politikave ekonomike. Në një periudhë ku besueshmëria institucionale është thelbësore, Greqia ka nevojë për statistika të paanshme, të qarta dhe të shpjeguara në mënyrë transparente — vetëm kështu mund të kuptohet realisht gjendja e papunësisë dhe të ndërmerren hapat e duhur për përmirësimin e saj.